Wat zijn vetten?
Vetten vormen een bestanddeel van onze voeding en ze komen in grote hoeveelheden voor. Ze zijn belangrijk als brandstof voor ons lichaam. Door verschillende ondersteunende effecten zijn ze onmisbaar in een gebalanceerd voedingspatroon voor iedereen. Je komt ze in verzadigde en de (ongezonde) onverzadigde vorm tegen in allerlei soorten voeding. Voor de beste sportresultaten is het belangrijk om alleen verzadigde vetten in te nemen.
Onze voeding bestaat uit macro’s en micro’s
Samen met koolhydraten en eiwitten worden de vetten geschaard onder de zogenaamde macronutriënten (macro’s). Met de micronutriënten (micro’s) vormen zij de bestanddelen van onze voeding. Verreweg het grootste deel van onze voeding is opgebouwd uit macro’s terwijl de micro’s (zoals mineralen en vitaminen) in heel kleine hoeveelheden voorkomen. Gelukkig maar, want ons lichaam heeft veel macro’s nodig en weinig micro’s.
De functies van vetten voor het lichaam
Voor het lichaam is het belangrijk om vetten binnen te krijgen. Naast de energie die ze leveren, wordt te veel ingenomen vet door het lichaam opgeslagen als lichaamsvet. Naast een stukje energieopslag biedt het warmte tegen kou én de noodzakelijke bescherming van onze organen. Daarnaast zijn vetzuren belangrijk om je ogen, hersenen en spieren te laten functioneren. En ze zijn de leverancier van verschillende belangrijke vitamines.
Verzadigde vetrijke voeding is niet gezond
Bij vetten wordt al snel gedacht aan ongezonde voeding, waarmee bewerkt voedsel wordt bedoeld zoals chips en koek. In dit soort lekkere producten zitten doorgaans verzadigde vetten die inderdaad negatieve effecten hebben op de gezondheid. Verzadigd vet ontstaat wanneer onverzadigd vet in de fabriek gehard wordt. Het wordt onder andere gemaakt om de houdbaarheid te vergroten.
- Niet gezond: verzadigde vetrijke voeding
Verzadigd vet is een ingrediënt voor bijvoorbeeld frituurvet en producten waarmee de bereiding van de meeste gebak, koek, sauzen, boters en volle zuivelproducten mogelijk wordt. De verzadigde vorm van vet hoeft trouwens niet dikmakend te zijn maar het heeft wel vaak dit effect. De producten waarin verzadigd vet verwerkt zit, bevatten namelijk bijzonder veel energie en mensen nemen er vaak (te) grote hoeveelheden van. Hierdoor leveren dit soort producten al snel meer calorieën dan het lichaam verbruikt. - Wel gezond: onverzadigde vetrijke voeding
Voor een gezond voedingspatroon moet het lichaam haar energie voor minimaal 20% uit vetten halen. Dat kunnen verzadigde vetten zijn maar de onverzadigde vorm heeft betere effecten op de gezondheid. Onverzadigde vetten spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Je vindt ze in halvarine, vloeibare bak- en braadproducten en plantaardige oliën. Daarnaast komen ze voor in noten en zaden zoals pompoenpitten en zonnebloempitten, lijnzaad en sesamzaad. Andere onverzadigde vetrijke voeding is vette vis, zoals zalm, sardines en haring.
