Een halterstang, ook bekend als een barbell, is een essentieel trainingsmiddel binnen de krachtsport. Deze rechte metalen stang, waaraan gewichten (halterschijven) kunnen worden bevestigd, is beschikbaar in verschillende varianten. Veel halterstangen hebben een aanzienlijk eigen gewicht, maar er zijn ook lichtere stangen, zoals die gebruikt worden bij bodypump. Daarnaast zijn er halterstangen ontworpen voor specifieke trainingsdoeleinden, elk met unieke eigenschappen die bijdragen aan optimaal trainingscomfort.
De Olympische barbell
De officiële standaard voor halterstangen is de Olympische barbell. Voor heren heeft deze stang een lengte van 220 centimeter en weegt 20 kilo, terwijl de damesvariant een lengte van 201 centimeter heeft en 15 kilo weegt. De Olympische barbell ontleent zijn naam aan het Olympisch gewichtheffen, waarvoor officiële regels zijn opgesteld door de International Weightlifting Federation en overgenomen door het Internationaal Olympisch Comité. Deze regels stellen hoge eisen aan de eigenschappen en kenmerken van barbells voor wedstrijddoeleinden. Barbells in sportscholen en voor thuisgebruik zijn meestal goedkopere afgeleiden die minder geperfectioneerd zijn.
Zweep en rotering
Een barbell is meer dan alleen een metalen stang. Hoogwaardige barbells hebben bijvoorbeeld een bepaalde elasticiteit, ook wel “zweep” genoemd, waardoor ze elastische energie kunnen opslaan. Bovendien zijn de uiteinden van een halterstang uitgerust met soepel roterende lagers, waardoor de gewichten aan weerszijden stabiel blijven terwijl het middengedeelte meedraait met de beweging. Andere belangrijke kenmerken van een halterstang zijn de knurling (gekarteld greepvlak) en markeringen op het greepgedeelte.
Draailagering
Een moderne Olympische halterstang is uitgerust met soepel roterende lagers of bussen aan weerszijden. Hierdoor kunnen de sleeves, waaraan de schijven zijn bevestigd, onafhankelijk van het greepvlak draaien. Dit is essentieel voor het veilig en effectief uitvoeren van oefeningen. Bijvoorbeeld, bij het tillen van een zware halter van de grond naar boven je hoofd, moet de halterstang kunnen draaien. Zonder de roterende lagers zouden de gewichten mee moeten draaien, wat door de vrijkomende rotatiekracht moeilijk en gevaarlijk zou zijn. Zonder draailagering zouden bepaalde bewegingen onmogelijk zijn en het risico op blessures aanzienlijk toenemen.
Greepgedeelte en knurling
Een halterstang heeft normaal gesproken een gekarteld greepvlak, ook wel knurling genoemd, om te voorkomen dat de stang uit je handen glijdt tijdens het uitvoeren van oefeningen. De breedte en diepte van de knurling variëren per stang. Eenvoudige halterstangen hebben alleen knurling aan de buitenste zijden van het greepvlak, terwijl andere ook knurling in het midden van de stang hebben, de zogenaamde center knurl. Deze extra knurling biedt extra gripmogelijkheden voor oefeningen zoals de wrist curl.
Markeringen
De meeste halterstangen zijn voorzien van markeringen op het greepvlak. Dit zijn gladde randjes binnen de knurling waarmee je kunt herkennen of de halterstang bedoeld is voor gewichtheffen of powerlifting. De officiële markeringen voor gewichtheffen zitten 91 cm uit elkaar, terwijl die voor powerlifting 81 cm uit elkaar liggen. Bij goedkopere halterstangen zijn de markeringen vaak willekeurig geplaatst of helemaal afwezig.
Breekbaarheid en kwaliteit
Niet alle barbells zijn hetzelfde; er zijn aanzienlijke kwaliteitsverschillen die niet altijd direct zichtbaar zijn. Het komt regelmatig voor dat een barbell breekt. Daarnaast kunnen barbells vervormen, buigen, of gaan roesten. Bij goedkope exemplaren kunnen ook de sleeves losraken. Sportwinkels hebben gemerkt dat de meeste ongelukken binnen 24 uur na aanschaf van een barbell gebeuren, vaak als gevolg van onjuist gebruik van het materiaal.
Barbells in de sportschool
In de meeste sportscholen vind je halterstangen in verschillende uitvoeringen, zowel met vaste als verwisselbare gewichten. Soms kom je barbells tegen die sterk lijken op de Olympische variant, maar dit zijn doorgaans commerciële, niet-gecertificeerde afgeleiden. Ze voldoen prima voor de meeste amateursporters. Het verschil tussen professionele barbells en deze afgeleiden zit bijvoorbeeld in de kwaliteit, buigzaamheid en afmetingen. Bovendien hebben de halterschijven in sportscholen vaak een andere kleurstelling dan de officiële kleuren van de Olympische variant.
Verkrijgbaarheid van barbells
Er zijn barbells van uiteenlopende kwaliteit beschikbaar. Voor de meeste amateursporters zijn instapmodellen voldoende. Als je echter zwaarder gaat heffen of op wedstrijdniveau actief bent, zijn de kwaliteit van de zweep en de draailageringen van groot belang. Webshops waar je barbells kunt kopen zijn onder andere Fitness Seller, Gorilla Sports en Betersport.
